Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

Η ιστορία της βυζαντινής αυτοκρατορίας παρά τις εργασίες που την ανανέωσαν σχεδόν κατά τα τελευταία πενήντα χρόνια, παραμένει ακόμη και σήμερα, κυρίως στη Δύση, αντικείμενο επίμονων προκαταλήψεων. Για πολλούς από τους σύγχρονούς μας εξακολουθεί να είναι, όπως ήταν για τον Montesquieu και τον Gibbon, η συνέχεια και η παρακμή της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Από μια υποσυνείδητη επίδραση προαιώνιων μνησικακιών, από τη σκοτεινή ανάμνηση θρησκευτικών παθών που έχουν σβήσει, εξακολουθούμε να κρίνουμε τους Έλληνες του μεσαίωνα όπως τους έκριναν οι σταυροφόροι που δεν τους κατάλαβαν και οι πάπες που τους αφόρισαν. Επίσης, η βυζαντινή τέχνη εξακολουθεί να θεωρείται πολύ συχνά στατική - ή μάλλον ιερατική - τέχνη ανίκανη να ανανεωθεί, η οποία, κάτω από τη στενή επίβλεψη της Εκκλησίας, περιόρισε τη χιλιετή προσπάθειά της στην επανάληψη των δημιουργιών μερικών μεγαλοφυών καλλιτεχνών. Στην πραγματικότητα, το Βυζάντιο ήταν εντελώς διαφορετικό. Αν και αρέσκονταν στο να αυτοαποκαλείται κληρονόμος και συνεχιστής της Ρώμης, αν και οι αυτοκράτορές του, ως την τελευταία ημέρα έδιναν στον εαυτό τους τον τίτλο των «βασιλέων Ρωμαίων», αν και ποτέ δεν παραιτήθηκαν από το δικαίωμα που διεκδικούσαν πάνω στην αρχαία και ένδοξη πρωτεύουσα τής αυτοκρατορίας, στην πραγματικότητα το Βυζάντιο έγινε πολύ γρήγορα και υπήρξε βασικά μια ανατολίτικη μοναρχία